Chìa khóa tăng trưởng xanh là chuyển đổi từ mô hình kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn, trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất và dịch vụ nhằm mục tiêu kéo dài tuổi thọ của nguyên vật liệu và loại bỏ các tác động tiêu cực đến môi trường. Đây đang trở thành xu hướng phổ biến trên toàn cầu.
Tìm hiểu chung về tăng trưởng xanh
Phương pháp này được coi là cách tiếp cận tốt nhất để giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và các tác động tiêu cực đến tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm và suy thoái môi trường. Kinh tế tuần hoàn nhằm giảm thiểu rác thải và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả, từ đó thay thế mô hình truyền thống “khai thác – sản xuất – tiêu thụ – loại bỏ” bằng cách tiếp cận bền vững hơn. Đây là cơ hội để đạt tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, không chỉ đáp ứng mục tiêu kinh tế – xã hội và môi trường, mà còn để ứng phó với biến đổi khí hậu.
Chủ trương xây dựng tăng trưởng xanh tại Việt Nam
Theo Chương trình Phát triển LHQ (UNDP), đến năm 2030, kinh tế tuần hoàn toàn cầu có thể mang lại lợi ích kinh tế trị giá 4.500 tỷ USD và đóng góp vào việc hoàn thành 10/17 mục tiêu phát triển bền vững của LHQ. Kinh tế tuần hoàn giúp đáp ứng nhu cầu tiêu thụ hàng hóa của con người chỉ bằng 70% số lượng vật liệu mà thế giới đang khai thác và sử dụng, từ đó giới hạn tác động của hoạt động con người đến mức an toàn cho hành tinh.
Tuy nhiên, triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn trên toàn cầu đang đối diện với nhiều thách thức. Một số quốc gia vẫn chưa có khung pháp lý cho phát triển kinh tế tuần hoàn. Việc tái chế vật liệu vẫn đang gặp khó khăn do thiếu công nghệ tái chế hiệu quả, đồng thời hầu hết các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực này đang ở giai đoạn non trẻ.
Chi phí đầu tư cho việc tái chế và tái sử dụng vật liệu thường cao hơn so với việc sản xuất một sản phẩm mới, điều này làm cho việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn trở thành một thách thức không đơn giản đối với nhiều doanh nghiệp.
Ngoài ra, kinh tế tuần hoàn yêu cầu việc phân loại và xử lý rác thải trước khi tái sử dụng và tái chế, đây là một thách thức lớn đối với thực tế kinh tế của nhiều quốc gia đang trong quá trình phát triển. Hơn nữa, nhận thức của người dân và doanh nghiệp về kinh tế tuần hoàn vẫn còn hạn chế. Tái sử dụng là một khái niệm quan trọng trong kinh tế tuần hoàn, nhưng vẫn chưa được áp dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là trong ngành may mặc khi người tiêu dùng vẫn chưa quen thuộc với việc tái sử dụng quần áo. Theo các chuyên gia, để thúc đẩy tiến trình hướng tới kinh tế tuần hoàn, các quốc gia cần loại bỏ các rào cản pháp lý ngăn cản việc áp dụng kinh tế tuần hoàn, làm rõ và điều chỉnh các quy định liên quan đến các sáng kiến kinh tế tuần hoàn mới, cũng như tiêu chuẩn hóa việc thực hiện các “hiệp định xanh” ở cấp quốc gia, khu vực và toàn cầu.
